Οι παθήσεις πρωκτού και ορθού αναφέρονται σε μια σειρά ιατρικών ζητημάτων που επηρεάζουν το ορθό, το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου που οδηγεί στον πρωκτό, και τον πρωκτό. Οι παθήσεις πρωκτού και ορθού μπορεί να προκαλέσουν δυσφορία, πόνο και άλλα σχετικά συμπτώματα, που συχνά απαιτούν στοχευμένη ιατρική αντιμετώπιση. Κυμαίνονται από ακίνδυνες, έως σοβαρές για την υγεία του ασθενούς.

Πολύποδες

Οι πολύποδες του ορθού είναι μη φυσιολογικές αναπτύξεις που αναπτύσσονται στην επένδυση του ορθού, το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου. Ενώ οι περισσότεροι πολύποδες του ορθού είναι καλοήθεις, δηλαδή μη καρκινικοί, ορισμένοι τύποι μπορεί να εξελιχθούν σε καρκίνο με την πάροδο του χρόνου. Η ακριβής αιτία εμφάνισης πολυπόδων του ορθού δεν είναι πλήρως κατανοητή. Ωστόσο, πολλοί παράγοντες πιστεύεται ότι συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους, μεταξύ των οποίων συγκαταλέγονται η γενετική προδιάθεση, η προχωρημένη ηλικία και οι ανθυγιεινές καθημερινές συνήθειες, όπως η κατανάλωση αλκοόλ, το κάπνισμα, η καθιστική ζωή και η υιοθέτηση μιας διατροφής φτωχής σε φυτικές ίνες και πλούσιας σε λιπαρά.

Οι πολύποδες του ορθού μπορούν να ταξινομηθούν σε διαφορετικούς τύπους με βάση την εμφάνιση και τα χαρακτηριστικά τους. Οι κύριοι τύποι πολυπόδων του ορθού περιλαμβάνουν τους αδενωματώδεις, τους υπερπλαστικούς και τους φλεγμονώδεις πολύποδες. Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι ο πιο κοινός τύπος και έχουν τη δυνατότητα να εξελιχθούν σε καρκίνο. Η θεραπεία των πολυπόδων του ορθού εξαρτάται από το μέγεθος, τον τύπο και την πιθανότητα κακοήθους εξαλλαγής τους. Σε περίπτωση που ανευρεθούν κατά τη διάρκεια της κολονοσκόπησης, μπορούν να αφαιρεθούν στον ίδιο χρόνο με ενδοσκοπική πολυπεκτομή. Σε περίπτωση ωστόσο που οι πολύποδες είναι πολύ μεγάλοι ή καρκινικοί, μπορεί να είναι απαραίτητη η χειρουργική αφαίρεση του προσβεβλημένου τμήματος ή και ολόκληρου του ορθού.

Πρόπτωση ορθού

Η πρόπτωση του ορθού αποτελεί μία από τις παθήσεις πρωκτού και προκύπτει όταν το ορθό, δηλαδή το τελικό τμήμα του παχέος εντέρου προβάλλει διαμέσου του πρωκτού, προκαλώντας διαταραχές κατά την κένωση. Η πάθηση μπορεί να προκληθεί εξαιτίας της εξασθένησης των μυών του πυελικού εδάφους, της χρόνιας δυσκοιλιότητας, της προχωρημένης ηλικίας ή σε περιπτώσεις γυναικών με πολύδυμη κύηση. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν αίσθημα διόγκωσης στον πρωκτό, αιμορραγία από το ορθό, εκκρίσεις βλέννας και δυσκολία στον έλεγχο των κινήσεων του εντέρου. Οι επιλογές θεραπείας ποικίλλουν ανάλογα με τη σοβαρότητα της πάθησης και μπορεί να κυμαίνονται από αλλαγές στον τρόπο ζωής και ασκήσεις πυελικού εδάφους έως χειρουργική αποκατάσταση της πρόπτωσης. Η επέμβαση που εκτελείται σε αυτή την περίπτωση ονομάζεται ορθοπηξία, και πλέον για τη διεξαγωγή της προτιμάται η λαπαροσκοπική προσέγγιση. Κατά την επέμβαση, παρασκευάζεται το πάσχον τμήμα του ορθού κι έπειτα καθηλώνεται σε υψηλότερη θέση στη λεκάνη.

Νεοπλασίες

Οι νεοπλασίες αποτελούν τις πιο απειλητικές για την υγεία του ασθενούς παθήσεις πρωκτού και ορθού. Η εμφάνιση νεοπλασιών στο ορθό αναφέρεται στο μη φυσιολογικό πολλαπλασιασμό των κυττάρων στο τελικό τμήμα του παχέος εντέρου. Οι νεοπλασίες μπορεί να είναι καλοήθεις (μη καρκινικές) ή κακοήθεις (καρκινικές). Οι νεοπλασίες του ορθού διακρίνονται σε αδενοκαρκίνωμα, καρκινοειδείς όγκους, στρωματικούς όγκους του γαστρεντερικού συστήματος (GIST) και λέμφωμα. Το αδενοκαρκίνωμα είναι ο πιο κοινός τύπος καρκίνου του ορθού, που ευθύνεται για την πλειοψηφία των περιπτώσεων. Αναπτύσσεται από τα αδενικά κύτταρα που επενδύουν το εσωτερικό τοίχωμα του ορθού. Τα συμπτώματα της εμφάνισης νεοπλασίας στο ορθού μπορεί να ποικίλλουν ανάλογα με τον τύπο και το στάδιο του όγκου. Τα κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν αιμορραγία από το ορθό, αλλαγές στις συνήθειες του εντέρου (επίμονη διάρροια, δυσκοιλιότητα ή αίσθημα ατελούς κένωσης του εντέρου), κοιλιακό άλγος ή δυσφορία και τέλος ανεξήγητη απώλεια βάρους. Η θεραπεία των νεοπλασιών του ορθού εξαρτάται από παράγοντες όπως το στάδιο του όγκου, η εντόπιση και η γενική υγεία του ασθενούς. Οι συνήθεις θεραπευτικές επιλογές περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία ή χημειοθεραπεία.

Στις νεοπλασίες του πρωκτού περιλαμβάνεται ο καρκίνος του πρωκτού. Ο καρκίνος του πρωκτού είναι μια σχετικά σπάνια μορφή καρκίνου που αναπτύσσεται στους ιστούς του πρωκτού. Συχνά σχετίζεται με τη λοίμωξη από τον ιό των ανθρώπινων θηλωμάτων (HPV). Μάλιστα, η κύρια αιτία του καρκίνου του πρωκτού είναι η επίμονη λοίμωξη από στελέχη υψηλού κινδύνου του ιού HPV. Στους παράγοντες κινδύνου για την εμφάνιση της πάθησης συγκαταλέγονται επίσης η αποδυνάμωση του ανοσοποιητικού συστήματος, το κάπνισμα και η προχωρημένη ηλικία. Ως προς τα συμπτώματα του καρκίνου του πρωκτού, αυτά μπορεί να ποικίλλουν και ορισμένα άτομα μπορεί να μην εμφανίσουν συμπτώματα στα αρχικά στάδια. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν την εμφάνιση αιμορραγίας ή εκκρίσεων από τον πρωκτό, τον επίμονο πόνο ή το αίσθημα πίεσης στην περιοχή του πρωκτού, τις αλλαγές στις κινήσεις του εντέρου (διάρροια ή δυσκοιλιότητα) ή τον κνησμό ή ερεθισμό του πρωκτού. Η θεραπεία του καρκίνου του πρωκτού εξαρτάται από το στάδιο της νόσου και μεμονωμένους παράγοντες του ασθενούς. Οι κύριες επιλογές θεραπείας περιλαμβάνουν χειρουργική επέμβαση, ακτινοθεραπεία, χημειοθεραπεία ή συνδυασμό ορισμένων από αυτών.

Αιμορροΐδες

Οι αιμορροΐδες φυσιολογικά αποτελούν ένα σύνολο αιμοφόρων αγγείων και φλεβών στο τελευταίο τμήμα του ορθού και του πρωκτού. Πρόβλημα εμφανίζεται όταν το σύνολο αυτό των αιμοφόρων αγγείων και φλεβών παρουσιάζει διόγκωση και φλεγμονή. Οι αιμορροϊδες διακρίνονται σε εσωτερικές, εάν εντοπίζονται στο εσωτερικό του ορθού, ή εξωτερικές, εάν βρίσκονται γύρω από τον πρωκτό. Τα αίτια εμφάνισης αιμορροϊδοπάθειας περιλαμβάνουν τη χρόνια δυσκοιλιότητα ή διάρροια, την καταπόνηση κατά τη διάρκεια των κινήσεων του εντέρου, την εγκυμοσύνη, την παχυσαρκία και την καθιστική ζωή. Οι διατροφικές συνήθειες διαδραματίζουν καθοριστικό ρόλο στην εκδήλωση της πάθησης, καθώς μια διατροφή φτωχή σε φυτικές ίνες συμβάλλει στην πυροδότηση δυσκοιλιότητας. Τα πιο κοινά συμπτώματα περιλαμβάνουν αιμορραγία από το ορθό, κνησμό, πόνο και την εμφάνιση ενός εξογκώματος ή οιδήματος κοντά ή γύρω από τον πρωκτό. Οι θεραπευτικές επιλογές κυμαίνονται από τροποποιήσεις του τρόπου ζωής, όπως η κατανάλωση άφθονων φυτικών ινών και νερού, εφαρμογή τοπικών φαρμακευτικών σκευασμάτων έως ελάχιστα επεμβατικές διαδικασίες και χειρουργικές επεμβάσεις σε σοβαρές περιπτώσεις. Η πιο σύγχρονη και ως επί τω πλείστον ανώδυνη για τον ασθενή θεραπευτική προσέγγιση για τις αιμορροΐδες είναι η αιμορροϊδοπλαστική LHP, η οποία πραγματοποιείται με τη χρήση laser. Η ελάχιστα επεμβατική αυτή διαδικασία είναι απόλυτα ασφαλής και σύντομη, ενώ προκαλεί θερμική καταστροφή της πάσχουσας παθολογίας διαφυλάσσοντας ταυτόχρονα το βλεννογόνο και το σφικτήρα του πρωκτού.

Ραγάδα πρωκτού

Η ραγάδα πρωκτού αποτελεί μια μικρή επιμήκη σχισμή στην εσωτερική επένδυση του πρωκτού. Αποτελεί μια αρκετά επίπονη κατάσταση στις παθήσεις πρωκτού, η οποία συχνά προκαλείται ως απότοκο της χρόνια δυσκοιλιότητας ή διάρροιας, ενώ μπορεί να προκύψει από σκληρά ή μεγάλου όγκου κόπρανα ή έπειτα από τοκετό. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν έντονο πόνο κατά τη διάρκεια των κινήσεων του εντέρου, παρουσία έντονου κόκκινου αίματος από το ορθό και κνησμό. Η θεραπεία περιλαμβάνει διατροφικές αλλαγές για την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας και της διευκόλυνσης της έλευσης των κοπράνων, συμπληρώματα φυτικών ινών, τοπικές αλοιφές και σε ορισμένες περιπτώσεις χειρουργική επέμβαση.

Περιεδρικό απόστημα και συρίγγιο

Το περιεδρικό απόστημα αποτελεί μια από τις παθήσεις πρωκτού και είναι μια μολυσμένη κοιλότητα που περιέχει πύον κοντά στον πρωκτό, που συνήθως προκύπτει από απόφραξη στους πρωκτικούς αδένες. Εάν αφεθεί χωρίς θεραπεία, μπορεί να εξελιχθεί σε περιεδρικό συρίγγιο, δηλαδή μια μη φυσιολογική δίοδο επικοινωνίας που συνδέει το εσωτερικό του πρωκτικού σωλήνα με το δέρμα κοντά στον πρωκτό. Τα συμπτώματα ενός περιεδρικού αποστήματος περιλαμβάνουν έντονο πόνο, οίδημα, ερυθρότητα, έκκριση πυώδους υγρού, κακουχία και πυρετό. Εάν το απόστημα παροχετευτεί από μόνο του, ακολουθεί η δημιουργία περιεδρικού συριγγίου, το οποίο εκδηλώνεται με συμπτώματα όπως εκροή πυώδους ή ορώδους υγρού από το στόμιο του συριγγίου, κνησμός, αίσθηση καύσου ή εμφάνιση δερματικών αλλοιώσεων στην περιπρωκτική περιοχή, πόνος ή δυσοσμία της περιοχής. Η θεραπεία συνήθως περιλαμβάνει χειρουργική παροχέτευση του αποστήματος, ακολουθούμενη από αποκατάσταση συριγγίου. Η πιο σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση για ένα περιεδρικό συρίγγιο είναι η αποκατάστασή του με τη χρήση laser, ελάχιστα επεμβατικά κι ανώδυνα. Η καινοτόμος θεραπευτική προσέγγιση με χρήση laser αποκαθιστά το περιεδρικό συρίγγιο χωρίς να τραυματιστεί ο σφιγκτήρας του πρωκτού, διατηρώντας ανέπαφους τους μυϊκούς ιστούς και αποτρέποντας έτσι την εμφάνιση ακράτειας μετεγχειρητικά.

Κύστη κόκκυγος

Μια κύστη κόκκυγος αποτελεί κοινή δερματική πάθηση που εμφανίζεται στην περιοχή του κόκκυγα, συνήθως στην κορυφή της σχισμής των γλουτών. Αυτή η κύστη χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό ενός θύλακα ή αποστήματος γεμάτου με υγρό κάτω από την επιφάνεια του δέρματος, που συχνά συνοδεύεται από φλεγμονή και πόνο. Είναι πιο συχνές σε νεαρούς ενήλικες, ιδιαίτερα στους άνδρες, και σε άτομα που κάνουν καθιστική ζωή. Ενώ η ακριβής αιτία της εμφάνισης κύστης κόκκυγος παραμένει άγνωστη, πιστεύεται ότι διάφοροι παράγοντες συμβάλλουν στην ανάπτυξή τους. Το παρατεταμένο κάθισμα ή η πίεση στην πληγείσα περιοχή, η υπερβολική τριχοφυΐα, η τριβή και η κακή υγιεινή πιστεύεται ότι διαδραματίζουν κάποιο ρόλο.

Ως προς την κλινική εκδήλωση της πάθησης, οι κύστεις αυτές εμφανίζονται συχνά ως μια προεξοχή ή πρήξιμο του δέρματος στην περιοχή του κόκκυγα. Αρχικά, μπορεί να είναι ασυμπτωματικά. Ωστόσο, καθώς η κύστη εξελίσσεται, μπορεί να εμφανιστούν συμπτώματα, τα οποία εξαρτώνται από τη φάση στην οποία βρίσκεται η κύστη. Στη χρόνια φάση, εμφανίζεται τοπική διόγκωση, πόνος, ερυθρότητα και εκροή υγρού από ένα ή περισσότερα δερματικά στόμια, τα οποία αποκαλούνται συρίγγια. Στην οξεία φάση της πάθησης παρατηρείται η μόλυνση της κύστης και κατά συνέπεια ο σχηματισμός αποστήματος που προκαλεί έντονο πόνο, ερυθρότητα και πιθανή εκροή πύου ενώ ο ασθενής πιθανότατα αισθάνεται κακουχία και παρουσιάζει πυρετό. Η θεραπεία της πάθησης εξαρτάται από τη σοβαρότητα των συμπτωμάτων. Για ασυμπτωματικές ή ήπια συμπτωματικές κύστεις, μπορεί να συνιστώνται συντηρητικά μέτρα αντιμετώπισης όπως ζεστές κομπρέσες, τακτικός καθαρισμός της περιοχής και σωστές πρακτικές υγιεινής. Ωστόσο, εάν η κύστη έχει μολυνθεί ή προκαλεί σημαντική ενόχληση, μπορεί να χρειαστούν πιο επεμβατικές διαδικασίες. Η τομή και η παροχέτευση του αποστήματος, μαζί με την αντιβιοτική θεραπεία, μπορούν να αντιμετωπίσουν οξείες λοιμώξεις. Η αντιμετώπιση της κύστης κόκκυγος με τη χρήση laser αποτελεί την πιο σύγχρονη θεραπευτική προσέγγιση.

Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Γκιουζέλης διαθέτει εκτενή τεχνογνωσία στη θεραπεία παθήσεων του πρωκτού και του ορθού, εξασφαλίζοντας αποτελεσματική φροντίδα.