Το ήπαρ, ένα ζωτικό όργανο στο ανθρώπινο σώμα, διαδραματίζει κεντρικό ρόλο σε διάφορες φυσιολογικές διεργασίες, συμπεριλαμβανομένου του μεταβολισμού, της αποτοξίνωσης και της σύνθεσης απαραίτητων πρωτεϊνών. Κατά συνέπεια, οποιαδήποτε δυσλειτουργία ή ασθένεια που επηρεάζει το ήπαρ, όπως οι παθήσεις ήπατος, μπορεί να έχει βαθιές συνέπειες για τη γενική υγεία. Μάλιστα, οι παθήσεις του ήπατος περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων, συμπεριλαμβανομένων τόσο καλοήθων όσο και καρκινικών παθήσεων, οι οποίες συχνά απαιτούν χειρουργικές παρεμβάσεις για θεραπεία. Ο Γενικός Χειρουργός Δρ. Δημήτριος Γκιουζέλης μπορεί να σας συμβουλεύσει για εξειδικευμένη θεραπεία στις παθήσεις ήπατος και τις χειρουργικές επεμβάσεις.

Καλοήθεις παθήσεις ήπατος

1. Κύστεις ήπατος

Οι ηπατικές κύστεις διακρίνονται σε απλές και πολλαπλές. Οι απλές κύστεις είναι συνήθως μη καρκινικοί σάκοι γεμάτοι με υγρό που μπορεί να προκύψουν από συγγενείς ανωμαλίες, λοιμώξεις ή άλλες άγνωστες αιτίες. Οι μικρές κύστεις είναι συχνά ασυμπτωματικές, ενώ οι μεγάλες κύστεις μπορεί να προκαλέσουν πόνο, δυσφορία ή επιπλοκές όπως μόλυνση ή ρήξη. Η χειρουργική αφαίρεση λαμβάνεται υπόψη όταν οι κύστεις είναι συμπτωματικές ή σχετίζονται με επιπλοκές. Οι ελάχιστα επεμβατικές τεχνικές όπως η λαπαροσκοπική ή η ρομποτική χειρουργική έχουν γίνει όλο και πιο διαδεδομένες για την αφαίρεση των συγκεκριμένων κύστεων.

2. Ηπατικά αιμαγγειώματα

Τα ηπατικά αιμαγγειώματα είναι καλοήθεις όγκοι που αποτελούνται από αιμοφόρα αγγεία. Η ακριβής αιτία τους είναι άγνωστη. Τα περισσότερα αιμαγγειώματα είναι ασυμπτωματικά και ανακαλύπτονται τυχαία. Ωστόσο, μεγάλες ή συμπτωματικές βλάβες μπορεί να απαιτούν θεραπεία. Η χειρουργική εκτομή ενδείκνυται για συμπτωματικά ή ταχέως αναπτυσσόμενα αιμαγγειώματα. Προηγμένες τεχνικές όπως ο εμβολισμός ηπατικής αρτηρίας μπορούν να ληφθούν υπόψη σε επιλεγμένες περιπτώσεις.

3. Ηπατικό απόστημα

Τα ηπατικά αποστήματα προκαλούνται συνήθως από βακτηριακές, παρασιτικές ή μυκητιασικές λοιμώξεις, που συχνά προέρχονται από χοληφόρες ή αιματογενείς πηγές. Τα συμπτώματα περιλαμβάνουν πυρετό, κοιλιακό άλγος, ίκτερο και γενική κακουχία. Ως προς τη θεραπευτική προσέγγιση, μπορεί να απαιτείται χειρουργική παροχέτευση ή διαδερμική αναρρόφηση για μεγάλα ή πολύπλοκα αποστήματα που δεν ανταποκρίνονται στην ιατρική θεραπεία.

4. Ηπατοκυτταρικό αδένωμα

Το ηπατοκυτταρικό αδένωμα είναι ένας σχετικά σπάνιος, καλοήθης όγκος του ήπατος που επηρεάζει κυρίως γυναίκες σε αναπαραγωγική ηλικία, ειδικά όσες λαμβάνουν από του στόματος αντισυλληπτικά ή όσες πάσχουν από υποκείμενες μεταβολικές παθήσεις, όπως ασθένειες αποθήκευσης γλυκογόνου ή παχυσαρκία. Τα ηπατοκυτταρικά αδενώματα τυπικά προκύπτουν από τα ηπατοκύτταρα, τα λειτουργικά κύτταρα του ήπατος, και χαρακτηρίζονται από ανεξέλεγκτο πολλαπλασιασμό, που δυνητικά οδηγεί σε ανάπτυξη όγκου. Αυτοί οι όγκοι είναι συχνά ασυμπτωματικοί, αλλά μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα όπως κοιλιακό άλγος ή, σε σπάνιες περιπτώσεις, μπορεί να υποστούν ρήξη, προκαλώντας επικίνδυνη για τη ζωή εσωτερική αιμορραγία.

Υπάρχει κίνδυνος κακοήθους μετασχηματισμού σε ένα υποσύνολο των συγκεκριμένων αδενωμάτων, ιδιαίτερα σε εκείνα με συγκεκριμένες γενετικές μεταλλάξεις. Η ακριβής διάγνωση και ταξινόμηση των υποτύπων HCA είναι ζωτικής σημασίας λόγω των παραλλαγών στην κλινική διαχείριση. Η χειρουργική εκτομή συνιστάται για μεγαλύτερα ή συμπτωματικά ηπατοκυτταρικά αδενώματα για την πρόληψη επιπλοκών και στενή παρακολούθηση για μικρότερες βλάβες για την αξιολόγηση της ανάγκης για χειρουργική παρέμβαση. Η κατανόηση των μοριακών και ιστολογικών χαρακτηριστικών των ηπατοκυτταρικών αδενωμάτων είναι απαραίτητη για τη βελτιστοποίηση της φροντίδας των ασθενών και την ελαχιστοποίηση των πιθανών κινδύνων που σχετίζονται με αυτόν τον καλοήθη όγκο του ήπατος.

5. Εστιακή οζώδης υπερπλασία

Η εστιακή οζώδης υπερπλασία είναι μια σχετικά συχνή καλοήθης ηπατική βλάβη που εκδηλώνεται ως τοπική υπερπλαστική απάντηση των ηπατοκυττάρων σε προϋπάρχουσα αγγειακή ανωμαλία και πιο συγκεκριμένα αρτηριακή δυσπλασία. Εμφανίζεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας αλλά και σε παιδιά. Ενώ η ακριβής αιτιολογία της πάθησης παραμένει ασαφής, συχνά σχετίζεται με αγγειακές ανωμαλίες και ορμονικούς παράγοντες, όπως η έκθεση στα οιστρογόνα. Εγκυμονούσες γυναίκες με την πάθηση είναι σημαντικό να υποβάλλονται τακτικά σε υπερηχογραφική αξιολόγηση του μεγέθους της.

Η εστιακή οζώδης υπερπλασία τυπικά εμφανίζεται ως μια καλά οριοθετημένη μάζα στο ήπαρ, η οποία συχνά ανακαλύπτεται τυχαία κατά τη διάρκεια απεικονιστικών μελετών ή κλινικών εξετάσεων. Στις περισσότερες περιπτώσεις, η πάθηση είναι ασυμπτωματική και δεν ενέχει κίνδυνο κακοήθους εξαλλαγής, συνεπώς δεν απαιτεί θεραπεία. Το μόνο ζήτημα που μπορεί να προκαλέσει είναι η αύξηση του μεγέθους της βλάβης, ασκώντας έτσι πίεση σε γειτονικά όργανα. Η πάθηση αντιμετωπίζεται χειρουργικά μόνο εφόσον δεν είναι εφικτή η προεγχειρητική διάγνωση, σε περίπτωση που εκδηλώνονται συμπτώματα ή υφίσταται υποψία μετάστασης κακοήθους όγκου σε καρκινοπαθείς ασθενείς.

6. Αναγεννητική οζώδης υπερπλασία

Η αναγεννητική οζώδης υπερπλασία είναι μια σπάνια ηπατική πάθηση που χαρακτηρίζεται από το σχηματισμό μικρών, αναγεννητικών οζιδίων στο ηπατικό παρέγχυμα. Σε αντίθεση με άλλες ηπατικές παθήσεις, η αναγεννητική οζώδης υπερπλασία δεν περιλαμβάνει ίνωση ή φλεγμονή και η ακριβής αιτιολογία της παραμένει αινιγματική. Αυτή η κατάσταση εμφανίζεται συχνά στο πλαίσιο υποκείμενων ιατρικών καταστάσεων όπως αγγειακές ανωμαλίες, διαταραχές του συνδετικού ιστού ή έκθεση σε ορισμένα φάρμακα. Οι κλινικές εκδηλώσεις είναι ποικίλες και μπορεί να περιλαμβάνουν ηπατομεγαλία, ήπιες ανωμαλίες της ηπατικής λειτουργίας και πυλαία υπέρταση. Ειδικά η πυλαία υπέρταση αποτελεί παραπλανητικό σύμπτωμα, καθώς παραπέμπει στην λανθασμένη κλινική διάγνωση της κίρρωσης. Η διάγνωση της πάθησης βασίζεται σε απεικονιστικές μελέτες, ιστολογική εξέταση και τον αποκλεισμό άλλων ηπατικών διαταραχών. Καθώς η αναγεννητική οζώδης υπερπλασία είναι τυπικά ασυμπτωματική και αυτοπεριοριζόμενη, η συντηρητική αντιμετώπιση είναι η κύρια προσέγγιση. Ωστόσο, η παρακολούθηση για πιθανές επιπλοκές, ιδιαίτερα θέματα που σχετίζονται με την πυλαία υπέρταση, είναι απαραίτητη.

7. Σηραγγώδες αιμαγγείωμα

Το σηραγγώδες αιμαγγείωμα αποτελεί μια από τις πιο διαδεδομένες καλοήθεις αγγειακές βλάβες του ήπατος και εμφανίζεται σε ασθενείς όλων των ηλικιών και των φύλων, ωστόσο εκδηλώνεται με μεγαλύτερη συχνότητα σε γυναίκες αναπαραγωγικής ηλικίας. Χαρακτηριστικά από την παρουσία διεσταλμένων αιμοφόρων αγγείων εντός του ηπατικού παρεγχύματος, τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα συχνά ανακαλύπτονται τυχαία κατά τη διάρκεια απεικονιστικών εξετάσεων ή κατά τη διάρκεια νεκροψίας. Η αιτιολογία αυτών των βλαβών παραμένει ασαφής, αλλά πιστεύεται ότι οφείλονται σε συγγενείς αγγειακές δυσπλασίες και όχι σε νεοπλασματικές διεργασίες. Τα σηραγγώδη αιμαγγειώματα τυπικά εκδηλώνονται ως καλά περιγεγραμμένοι, γεμάτοι με αίμα χώροι που μπορεί να ποικίλλουν σε μέγεθος από μερικά χιλιοστά έως αρκετά εκατοστά. Αν και τα περισσότερα σηραγγώδη αιμαγγειώματα είναι ασυμπτωματικά και δεν χρειάζονται θεραπεία, μερικά μπορεί να προκαλέσουν συμπτώματα, όπως κοιλιακό άλγος ή δυσφορία, ιδιαίτερα όταν η βλάβη είναι μεγάλη ή σχετίζεται με επιπλοκές όπως θρόμβωση ή αιμορραγία. Ασθενείς που παρουσιάζουν έντονα συμπτώματα αποτελούν κατάλληλους υποψηφίους για χειρουργική επέμβαση. Επίσης, η χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται σε περιπτώσεις βλαβών οι οποίες δε μπορούν να διαγνωστούν με ακρίβεια.