Παθήσεις Εντέρου (Λεπτού & Παχέος)

Παθήσεις Εντέρου (Λεπτού & Παχέος)

Οι παθήσεις εντέρου περιλαμβάνουν ένα ευρύ φάσμα καταστάσεων που επηρεάζουν τα έντερα, τα οποία αποτελούν μέρος του πεπτικού συστήματος. Οι παθήσεις εντέρου χωρίζονται σε δύο κατηγορίες, τις παθήσεις του λεπτού εντέρου και τις παθήσεις παχέος εντέρου.

1. Παθήσεις του Λεπτού Εντέρου

Το λεπτό έντερο εκτείνεται από τον στόμαχο μέχρι τη βαλβίδα του παχέος εντέρου και έχει μήκος 6- 6,5 μ.

Το τοίχωμα του λεπτού εντέρου αποτελείται από τέσσερις χιτώνες οι οποίοι από μέσα προς τα έξω είναι οι ακόλουθοι:

  • ορογόνος,
  • μυϊκός,
  • υποβλεννογόνιος και
  • βλεννογόνος

Η κοιλιοκάκη αφορά παθολογικά συμπτώματα του βλεννογόνου του λεπτού εντέρου.

Θεωρείται αυτοάνοση νόσος, γιατί ο οργανισμός με το ερέθισμα της γλουτένης ενεργοποιεί ανοσολογικούς μηχανισμούς που προκαλούν βλάβη στην εσωτερική επιφάνεια του λεπτού εντέρου, επηρεάζοντας τη σωστή απορρόφηση των θρεπτικών ουσιών, των βιταμινών και των ιχνοστοιχείων.

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται αφορούν διάρροια, διάταση, κολικοειδή άλγη κοιλίας, ναυτία, τάση για έμετο, ωχρότητα, ανορεξία, καταβολή και απώλεια βάρους.

    Άλλα συμπτώματα είναι:

    • αφθώδη στοματικά έλκη,
    • μυϊκοί πόνοι,
    • πόνοι στις αρθρώσεις,
    • οιδήματα,
    • τετανία,
    • δερματικές και αναπνευστικές λοιμώξεις,
    • ατροφική γλωσσίτιδα,
    • γωνιακή στοματίτιδα και
    • κοιλονυχία

    Η μοναδική και πλήρως αποτελεσματική θεραπεία της νόσου αποτελεί η ελεύθερη γλουτένης δίαιτα.

    Μια από τις χρόνιες παθήσεις εντέρου που προκαλεί φλεγμονώδη κοκκιωμάτωση του πεπτικού σωλήνα με αιτιολογία άγνωστη.

    Τα συμπτώματα είναι:

      • συνεχής ή επεισοδιακή διάρροια η οποία μπορεί να συνοδεύεται από κολικοειδή κοιλιακά άλγη,
      • πυρετό,
      • απώλεια βάρους και
      • αιμορραγικές κενώσεις

      Η θεραπεία για την κοκκιωματώδη κολίτιδα είναι είτε συντηρητική με δίαιτα, αντιδιαρροϊκά φάρμακα, αντιμικροβιακά, κορτικοστεροειδή, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είτε χειρουργική.

      Η θεραπεία για την κοκκιωματώδη κολίτιδα είναι είτε συντηρητική με δίαιτα, αντιδιαρροϊκά φάρμακα, αντιμικροβιακά, κορτικοστεροειδή, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είτε χειρουργική.

      Η παρουσία ψευδομεμβρανώδων εξιδρωμάτων πλακών πάνω στην επιφάνεια του βλεννογόνου του λεπτού ή του παχέος ή και των δυο η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια ή μετά από τη χορήγηση αντιμικροβιακών φαρμάκων.

      Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι:

      • διαρροϊκές κενώσεις με ή χωρίς πρόσμιξη αίματος,
      • κολικοειδή κοιλιακά άλγη,
      • μετεωρισμός,
      • έμετοι και
      • πυρετός

      Συνήθως συνυπάρχει λευκοκυττάρωση.

      Η θεραπεία χωρίζεται στη συμπτωματική με διακοπή του υπεύθυνου αντιβιοτικού, όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή επιμένουν και στη χειρουργική η οποία επιβάλλεται σε επιπλοκές.

      Σπάνια συστηματική χρόνια νόσος.

      Συμπτώματα: Διάρροιες, κοιλιακά άλγη και δυσαπορρόφηση.

      Θεραπεία: Χορήγηση αντιβιοτικών

      Οι κλινικές επιπτώσεις διαφόρων καταστάσεων επιφέρουν μαζική απώλεια της λειτουργικής επιφάνειας του εντέρου.

      Τα συμπτώματα στα πρώιμα στάδια χαρακτηρίζονται από διάρροια, αφυδάτωση και απώλεια ηλεκτρολυτών.

      Η θεραπεία είναι ανάλογη της φάσης στην οποία εφαρμόζεται.

      Είναι γενικά σπάνιοι όγκοι (1-2% όλων των όγκων του γαστρεντερικού συστήματος).

      Το 75% είναι καλοήθεις και το 25% κακοήθεις.

      Οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι είναι:

      • αδενωματώδεις πολύποδες,
      • θηλώδη αδενώματα,
      • λιπώματα,
      • λειομυώματα

      Στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίζονται συνήθως με χειρουργική αφαίρεση, ιδιαίτερα αν προκαλούν αποφρακτικά φαινόμενα.

      Οι πιο συχνοί κακοήθεις όγκοι είναι:

      • αδενοκαρκινώματα,
      • καρκινοειδείς όγκοι,
      • λεμφώματα,
      • σαρκώματα

      Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι δυνατόν να μετραπούν από καλοήθεις σε κακοήθεις όγκους και χρειάζονται συχνό έλεγχο.

      Αντιμετωπίζονται και αυτοί χειρουργικά συνήθως, ενώ συμπληρωματικά και ανάλογα με το είδος, το στάδιο και την έκταση του όγκου χρησιμοποιούνται η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

      2. Παθήσεις του Παχέος Εντέρου

      Το παχύ έντερο αποτελεί το τελευταίο τμήμα του γαστρεντερικού σωλήνα με έκταση μήκους 1,5 μέτρων από την ειλεοτυφλική βαλβίδα μέχρι το πρωκτό.

      Διακρίνεται στα εξής τμήματα:

      • το τυφλό,
      • το ανιόν κόλον,
      • το δεξιό κόλον το οποίο αποτελείται από τη δεξιά κολική καμπή και το ήμισυ του εγκάρσιου,
      • στο αριστερό κόλον το οποίο σχηματίζεται από το αριστερό ήμισυ του εγκαρσίου,
      • την αριστερή κολική καμπή,
      • το κατιόν και το
      • ορθοσιγμοειδές

      Ο αυλός του τυφλού έχει μεγαλύτερη διάμετρο η οποία στενεύει όσο συνεχίζει στο αριστερό κόλον.

      Το τοίχωμα του παχέος εντέρου αποτελείται από τέσσερις χιτώνες οι οποίοι από μέσα προς τα έξω είναι οι ακόλουθοι:

      • ορογόνος,
      • μυϊκός,
      • υποβλεννογόνιος,
      • βλεννογόνος

      Εντοπίζεται στο βλεννογόνο και το υποβλεννογόνιο του παχέος εντέρου με αιτιολογία που παραμένει άγνωστη.

      Τα συμπτώματα μπορεί να είναι ύπουλα, με μικρή ή προοδευτική αύξηση της αιμορραγίας από το ορθό, με φυσιολογικές ή αυξημένες σε αριθμό κενώσεις.

      Η θεραπεία είναι είτε με συντηρητική αγωγή με δίαιτα, αντιδιαρροϊκά φάρμακα, αντιμικροβιακά, κορτικοστεροειδή, βιταμίνες και ιχνοστοιχεία είτε με χειρουργική θεραπεία.

      Αποτέλεσμα της βλαπτικής επίδρασης της ακτινοβολίας στο έντερο.

      Τα συμπτώματα της είναι είτε πρώιμα δηλαδή κατά τη διάρκεια της θεραπείας όπου παρουσιάονται ναυτία, έμετοι, διάρροια ή δυσκοιλιότητα είτε όψιμα όπου εμφανίζονται μήνες ή χρόνια μετά τη θεραπεία της μερικής απόφραξης του εντέρου.

      Η θεραπεία αφορά σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας.

      Η ισχαιμική κολίτιδα αφορά την ισχαιμική νέκρωση του βλεννογόνου ή ολόκληρου του τοιχώματος.

      Σε τμήματα του παχέος εντέρου μπορεί να προκληθεί αυτόματα ή από προσωρινό αποκλεισμό της κάτω μεσεντέριου αρτηρίας κατά τη διάρκεια εκτομής κοιλιακού ανευρύσματος.

      Συμπτώματα της αποτελούν η οξεία έναρξη με ήπια κολικοειδή κοιλιακά άλγη που ακολουθούνται από διάρροιες με προσμίξεις αίματος.

      Η θεραπεία στην παροδική μορφή της νόσου και στην οξεία φάση της στενωτικής μορφής είναι συντηρητική ενώ σε περίπτωση μη καλυτέρευσης γίνεται εκτομή του εστενωμένου τμήματος.

      Στη γαγγραινωδη μορφή η θεραπεία είναι πάντοτε χειρουργική.

      Υπάρχουν εκτεταμένες βλάβες του βλεννογόνου από κατά τόπους γαγγραινώδη νέκρωση ή ολόκληρου του τοιχώματος του παχέος εντέρου.

      Για την πρόκληση της νόσου έχει ενοχοποιηθεί το clostridium welchi.

      Στη θεραπεία χορηγούνται υγρά και αντιβιοτικά και ενίοτε χρειάζεται ευρεία εκτομή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου.

      Οξεία ή χρόνια νόσος που προκαλείται από την Entamoela histolytica.

      Η οξεία μορφή της νόσου εμφανίζεται με κοιλιακό άλγος, διαρροϊκές βλεννοαιμοραγικές κενώσεις, κακουχία και ανορεξία.

      Στη χρόνια μορφή ισχύουν τα παραπάνω όμως η διάρροια σε προχωρημένο στάδιο αντικαθίσταται από τη δυσκοιλιότητα.

      Η θεραπεία για την αμοιβαδική κολίτιδα είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική επέμβαση η οποία συνίσταται σε επιπλοκές.

      Οφείλεται στο Balantidium coli.

      Η νόσος αυτή εμφανίζεται κυρίως σε χώρες με ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης.

      Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ασυμπτωματικούς φορείς μέχρι την υπεροξεία μορφή που μπορεί να οδηγήσει σε σοκ και θάνατο.

      Κατά τη θεραπεία χορηγούνται τετρακυκλίνη ή μετρονιδαζόλη ενώ σε επιπλοκές πραγματοποιείται η χειρουργική μέθοδος.

      Η νόσος αυτή εμφνίζεται συχνά σε τροπικές χώρες.

      Οι υπεύθυνοι μικροοργανισμοί είναι το schistosoma mansoni, το schistosoma japonicum και το schistosoma haematobium.

      Στην οξεία φάση πραγματοποιείται διάγνωση των ωαρίων των μικροβίων σε δείγμα κοπράνων.

      Χορηγείται πραζικουαντέλη κατά τη συντηρητική θεραπεία ενώ χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται σε στενώσεις, συρίγγια, κοκκιώματα, πολύποδες, πρωκτοκολίτιδα κτλ.

      Ο υπεύθυνος μικροοργανισμός είναι το Actinomyces israelli.

      Τα συμπτώματα της ακτινομύκωσης αφορούν τη δημιουργία συριγγιών με εκροή πύον.

      Η θεραπευτική αγωγή απαιτεί χειρουργικό καθαρισμό και ταυτόχρονη χορήγηση μεγάλων δόσεων πενικιλίνης ή τετρακυκλίνης.

      Πρόκειται για κήλες του βλεννογόνου και του υποβλεννογόνιου χιτώνα του παχέος εντέρου διαμέσου του μυϊκού χιτώνα αυτού με αιτία ακόμα ασαφή. Παρατηρείται αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακά άλγη στην κάτω κοιλία, δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή εναλλαγή και των δύο.

      Η θεραπεία χωρίζεται σε συντηρητική όπου χορηγούνται αντισπασμωδικά φάρμακα και δίαιτα πλούσια σε υπόλειμμα και σε χειρουργική η οποία συνίσταται στην απλή εκτομή του πάσχοντος τμήματος ή σε βαριές περιπτώσεις.

      Συγγενές μεγάκολο (νόσος του Hirschprung)

      Οφείλεται στην έλλειψη των γαγγλίων από τα ενδοτοιχωματικά νευρικά πλέγματα του τμήματος του εντέρου.

      Εμφανίζονται συμπτώματα από τη βρεφική ηλικία, συχνά από τη γέννηση με αδυναμία αποβολής του μυκωνίου.

      Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η δυσκοιλιότητα, η προοδευτική διάταση της κοιλίας, οι έμετοι, οι διάρροιες και η καθυστέρηση στην ανάπτυξη.

      Σε βρέφη κάτω του ενός έτους η θεραπεία πρέπει να γίνεται με ανακουφιστική προσωρινή κολοστομία η οποία αποσκοπεί στην προετοιμασία του εντέρου για να επακολουθήσει οριστική θεραπευτική εγχείρηση.

      Επίκτητο μεγάκολο

      Οφείλεται στη νόσο του chayas ή σε μετεγχειρητικές στενώσεις του ορθού ή του πρωκτού.

      Τα σπουδαιότερα νεοπλάσματα είναι οι πολύποδες και το αδενοκαρκίνωμα.

      Οι πολύποδες αποτελούν διόγκωση του βλεννογόνου που προσβάλλει το εσωτερικό του αυλού του εντέρου.

      Τα συμπτώματα που παρατηρούνται είναι αιμορραγία, μυϊκή αδυναμία και απώλεια βάρους.

      Η θεραπευτική μέθοδος πραγματοποιείται με την εκτομή των πολυπόδων.

      Διάφοροι όγκοι του παχέος εντέρου είναι: Kαρκινοειδές, λεμφοσάρκωμα, λειομύωμα-λειομυοσάρκωμα, λίπωμα

      Στο καρκίνο του παχέος εντέρου παρατηρείται αλλαγή συνηθειών του εντέρου, αίμα στα κόπρανα ανακατεμένο με βλέννα και αιμορραγία.

      Η θεραπεία είναι χειρουργική.

      Ο καρκίνος του παχέος εντέρου στη μεγάλη του πλειονότητα αναπτύσσεται σε έδαφος προϋπαρχόντων πολυπόδων.

      Αυτός ο τύπος ονομάζεται σποραδικός.

      Υπάρχουν καρκίνοι του παχέος εντέρου που ονομάζονται κληρονομικοί δηλαδή αναπτύσσονται σε ασθενείς με κληρονομικά σύνδρομα καρκίνου όπως ο οικογενής καρκίνος παχέος εντέρου και το σύνδρομο του οικογενούς μη πολυποδιασικού καρκίνου του παχέος εντέρου.

      Υπάρχει ο καρκίνος του παχέος εντέρου που αναπτύσσεται σε έδαφος ελκώδους κολίτιδος και νόσου του Crohn.

      Υπάρχουν και άλλοι –πολύ σπανιότεροι- τύποι καρκίνου που αναπτύσσονται στο παχύ έντερο, όπως μεταστατικοί από άλλα όργανα, ή καρκίνοι με άλλον ιστολογικό τύπο.

      Οξεία σκωληκοειδίτιδα

      Ο αυλός της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να αποφραχθεί από υπολείμματα τροφής ή κοπρόλιθους, βάριο, όγκους, παράσιτα, ξένα σώματα.

      Μετά από φαινομενική ύφεση του πόνου, ο οποίος έχει διαρκέσει τουλάχιστον εικοσιτετράωρο γίνεται πάλι διαχυτός και έντονος.

      Ακόμα παρατηρείται υψηλός πυρετός, ταχυσφυγμία, ευαισθησία των κοιλιακών τοιχωμάτων και λευκοκυττάρωση.

      Το συχνότερο νεόπλασμα είναι το καρκινοειδές.

      Διαταραχές Πρωκτού

      Οι αιμορροΐδες είναι κιρσώδεις διευρύνσεις που καλύπτονται από βλεννογόνο.

      Χαρακτηριστικό των αιμορροΐδων αποτελεί η αποβολή αίματος με τις κενώσεις.

      Πραγματοποιείται είτε συντηρητική αγωγή με χορήγηση φυτικών τροφών, εδρόλουτρα τοπική χρήση αντιαιμορροΐδικών αλοιφών, είτε με χειρουργική θεραπεία.

      Η ύπαρξη αποστημάτων τα οποία εντοπίζονται στην κατώτερη μοίρα του ορθού και του πρωκτικού σωλήνα.

      Η κυριότερη αιτία είναι η φλεγμονή και η απόφραξη του πόρου των μεσομυϊκών ή πρωκτικών αδένων.

      Τα συμπτώματα είναι η πρόκληση υψηλού πυρετού, ρίγους και κακουχίας και η θεραπεία είναι χειρουργική.

      Ο ινώδης πόρος, ο οποίος φέρει σε επικοινωνία δυο επιφάνειες που καλύπτονται από επιθήλιο δημιουργεί τα περιεδρικά συρίγγια τα οποία έχουν συμπτώματα τη συνεχής ή κατά διαστήματα πυώδης έκκριση στην περιπρωκτική χώρα και το κνησμό του δακτυλίου.

      Η θεραπεία είναι χειρουργικη.

      Ραγάδα του δακτυλίου ονομάζεται η επιμήκης σχισμή του δέρματος του πρωκτικού σωλήνα.

      Τα συμπτώματα της χαρακτηρίζονται από έντονο πόνο. Η θεραπεία αφορά την αντιμετώπιση της δυσκοιλιότητας με χορήγηση αλοιφών με τοπικό αναισθητικό για την ανακούφιση από το πόνο ενώ στη χρόνια μορφή είναι απαραίτητη η χειρουργική θεραπεία.

      Η εκστροφή και πρόπτωση του βλεννογόνου ή ολόκληρου του τοιχώματος του ορθού από το δακτύλιο καλείται πρόπτωση του ορθού.

      Η θεραπεία της νόσου είναι είτε συντηρητική με διόρθωση της δυσκοιλιότητας, είτε χειρουργική.

      Οφείλεται σε βλάβη οποιουδήποτε οργάνου ή συστήματος που συμβάλλει στην καλή λειτουργία της αφόδευσης.

      Η θεραπεία αφορά διάφορες ασκήσεις, τον προγραμματισμό των κενώσεων, την αποφυγή λήψης καθαρκτικών, την υγιεινοδιαιτητική αγωγή καθώς επίσης και τη χειρουργική μέθοδο.

      Χαρακτηρίζεται από πλήρωση του ορθού με άφθονα και σκληρά κόπρανα που συγκεντρώθηκαν από πολλές ημέρες ή εβδομάδες, τα οποία ο ασθενής αδυνατεί να αποβάλλει.

      Κατά την κοπρόσταση εμφανίζονται συμπτώματα ψευδοδιαρροϊκών κενώσεων, εκκρίσεις με βλέννα και ακράτεια, ενώ η θεραπεία αφορά την αφαίρεση των κοπράνων από το δακτύλιο με τη βοήθεια επανειλημμένων υποκλυσμών και τη ρύθμιση των κενώσεων του ασθενούς με καθαρκτικά.