Η παρουσία ψευδομεμβρανώδων εξιδρωμάτων πλακών πάνω στην επιφάνεια του βλεννογόνου του λεπτού ή του παχέος ή και των δυο η οποία εμφανίζεται κατά τη διάρκεια ή μετά από τη χορήγηση αντιμικροβιακών φαρμάκων.

Τα συμπτώματα που παρουσιάζονται είναι:

• διαρροϊκές κενώσεις με ή χωρίς πρόσμιξη αίματος,
• κολικοειδή κοιλιακά άλγη,
• μετεωρισμός,
• έμετοι και
• πυρετός

Συνήθως συνυπάρχει λευκοκυττάρωση.

Η θεραπεία χωρίζεται στη συμπτωματική με διακοπή του υπεύθυνου αντιβιοτικού, όταν τα συμπτώματα είναι σοβαρά ή επιμένουν και στη χειρουργική η οποία επιβάλλεται σε επιπλοκές.

Οι κλινικές επιπτώσεις διαφόρων καταστάσεων επιφέρουν μαζική απώλεια της λειτουργικής επιφάνειας του εντέρου.

Τα συμπτώματα στα πρώιμα στάδια χαρακτηρίζονται από διάρροια, αφυδάτωση και απώλεια ηλεκτρολυτών.

Η θεραπεία είναι ανάλογη της φάσης στην οποία εφαρμόζεται.

Είναι γενικά σπάνιοι όγκοι (1-2% όλων των όγκων του γαστρεντερικού συστήματος).

Το 75% είναι καλοήθεις και το 25% κακοήθεις.

Οι πιο συχνοί καλοήθεις όγκοι είναι:

• αδενωματώδεις πολύποδες,
• θηλώδη αδενώματα,
• λιπώματα,
• λειομυώματα

Στην πλειοψηφία τους αντιμετωπίζονται συνήθως με χειρουργική αφαίρεση, ιδιαίτερα αν προκαλούν αποφρακτικά φαινόμενα.

Οι πιο συχνοί κακοήθεις όγκοι είναι:

• αδενοκαρκινώματα,
• καρκινοειδείς όγκοι,
• λεμφώματα,
• σαρκώματα

Οι αδενωματώδεις πολύποδες είναι δυνατόν να μετραπούν από καλοήθεις σε κακοήθεις όγκους και χρειάζονται συχνό έλεγχο.

Αντιμετωπίζονται και αυτοί χειρουργικά συνήθως, ενώ συμπληρωματικά και ανάλογα με το είδος, το στάδιο και την έκταση του όγκου χρησιμοποιούνται η ακτινοθεραπεία και η χημειοθεραπεία.

Αποτέλεσμα της βλαπτικής επίδρασης της ακτινοβολίας στο έντερο.

Τα συμπτώματα της είναι είτε πρώιμα δηλαδή κατά τη διάρκεια της θεραπείας όπου παρουσιάονται ναυτία, έμετοι, διάρροια ή δυσκοιλιότητα είτε όψιμα όπου εμφανίζονται μήνες ή χρόνια μετά τη θεραπεία της μερικής απόφραξης του εντέρου.

Η θεραπεία αφορά σύγχρονες τεχνικές ακτινοθεραπείας.

Η ισχαιμική κολίτιδα αφορά την ισχαιμική νέκρωση του βλεννογόνου ή ολόκληρου του τοιχώματος.

Σε τμήματα του παχέος εντέρου μπορεί να προκληθεί αυτόματα ή από προσωρινό αποκλεισμό της κάτω μεσεντέριου αρτηρίας κατά τη διάρκεια εκτομής κοιλιακού ανευρύσματος.

Συμπτώματα της αποτελούν η οξεία έναρξη με ήπια κολικοειδή κοιλιακά άλγη που ακολουθούνται από διάρροιες με προσμίξεις αίματος.

Η θεραπεία στην παροδική μορφή της νόσου και στην οξεία φάση της στενωτικής μορφής είναι συντηρητική ενώ σε περίπτωση μη καλυτέρευσης γίνεται εκτομή του εστενωμένου τμήματος.

Στη γαγγραινωδη μορφή η θεραπεία είναι πάντοτε χειρουργική.

Υπάρχουν εκτεταμένες βλάβες του βλεννογόνου από κατά τόπους γαγγραινώδη νέκρωση ή ολόκληρου του τοιχώματος του παχέος εντέρου.

Για την πρόκληση της νόσου έχει ενοχοποιηθεί το clostridium welchi.

Στη θεραπεία χορηγούνται υγρά και αντιβιοτικά και ενίοτε χρειάζεται ευρεία εκτομή του πάσχοντος τμήματος του εντέρου.

Οξεία ή χρόνια νόσος που προκαλείται από την Entamoela histolytica.

Η οξεία μορφή της νόσου εμφανίζεται με κοιλιακό άλγος, διαρροϊκές βλεννοαιμοραγικές κενώσεις, κακουχία και ανορεξία.

Στη χρόνια μορφή ισχύουν τα παραπάνω όμως η διάρροια σε προχωρημένο στάδιο αντικαθίσταται από τη δυσκοιλιότητα.

Η θεραπεία για την αμοιβαδική κολίτιδα είναι είτε συντηρητική είτε χειρουργική επέμβαση η οποία συνίσταται σε επιπλοκές.

Οφείλεται στο Balantidium coli.

Η νόσος αυτή εμφανίζεται κυρίως σε χώρες με ανθυγιεινές συνθήκες διαβίωσης.

Τα συμπτώματα ποικίλλουν από ασυμπτωματικούς φορείς μέχρι την υπεροξεία μορφή που μπορεί να οδηγήσει σε σοκ και θάνατο.

Κατά τη θεραπεία χορηγούνται τετρακυκλίνη ή μετρονιδαζόλη ενώ σε επιπλοκές πραγματοποιείται η χειρουργική μέθοδος.

Η νόσος αυτή εμφνίζεται συχνά σε τροπικές χώρες.

Οι υπεύθυνοι μικροοργανισμοί είναι το schistosoma mansoni, το schistosoma japonicum και το schistosoma haematobium.

Στην οξεία φάση πραγματοποιείται διάγνωση των ωαρίων των μικροβίων σε δείγμα κοπράνων.

Χορηγείται πραζικουαντέλη κατά τη συντηρητική θεραπεία ενώ χειρουργική επέμβαση ενδείκνυται σε στενώσεις, συρίγγια, κοκκιώματα, πολύποδες, πρωκτοκολίτιδα κτλ.

Ο υπεύθυνος μικροοργανισμός είναι το Actinomyces israelli.

Τα συμπτώματα της ακτινομύκωσης αφορούν τη δημιουργία συριγγιών με εκροή πύον.

Η θεραπευτική αγωγή απαιτεί χειρουργικό καθαρισμό και ταυτόχρονη χορήγηση μεγάλων δόσεων πενικιλίνης ή τετρακυκλίνης.

Πρόκειται για κήλες του βλεννογόνου και του υποβλεννογόνιου χιτώνα του παχέος εντέρου διαμέσου του μυϊκού χιτώνα αυτού με αιτία ακόμα ασαφή. Παρατηρείται αιμορραγία από το ορθό, κοιλιακά άλγη στην κάτω κοιλία, δυσκοιλιότητα ή διάρροια ή εναλλαγή και των δύο.

Η θεραπεία χωρίζεται σε συντηρητική όπου χορηγούνται αντισπασμωδικά φάρμακα και δίαιτα πλούσια σε υπόλειμμα και σε χειρουργική η οποία συνίσταται στην απλή εκτομή του πάσχοντος τμήματος ή σε βαριές περιπτώσεις.

Συγγενές μεγάκολο (νόσος του Hirschprung)

Οφείλεται στην έλλειψη των γαγγλίων από τα ενδοτοιχωματικά νευρικά πλέγματα του τμήματος του εντέρου.

Εμφανίζονται συμπτώματα από τη βρεφική ηλικία, συχνά από τη γέννηση με αδυναμία αποβολής του μυκωνίου.

Χαρακτηριστικό σύμπτωμα είναι η δυσκοιλιότητα, η προοδευτική διάταση της κοιλίας, οι έμετοι, οι διάρροιες και η καθυστέρηση στην ανάπτυξη.

Σε βρέφη κάτω του ενός έτους η θεραπεία πρέπει να γίνεται με ανακουφιστική προσωρινή κολοστομία η οποία αποσκοπεί στην προετοιμασία του εντέρου για να επακολουθήσει οριστική θεραπευτική εγχείρηση.

Επίκτητο μεγάκολο

Οφείλεται στη νόσο του chayas ή σε μετεγχειρητικές στενώσεις του ορθού ή του πρωκτού.

Τα σπουδαιότερα νεοπλάσματα είναι οι πολύποδες και το αδενοκαρκίνωμα.

Οι πολύποδες αποτελούν διόγκωση του βλεννογόνου που προσβάλλει το εσωτερικό του αυλού του εντέρου.

Τα συμπτώματα που παρατηρούνται είναι αιμορραγία, μυϊκή αδυναμία και απώλεια βάρους.

Η θεραπευτική μέθοδος πραγματοποιείται με την εκτομή των πολυπόδων.

Οξεία σκωληκοειδίτιδα

Ο αυλός της σκωληκοειδούς απόφυσης μπορεί να αποφραχθεί από υπολείμματα τροφής ή κοπρόλιθους, βάριο, όγκους, παράσιτα, ξένα σώματα.

Μετά από φαινομενική ύφεση του πόνου, ο οποίος έχει διαρκέσει τουλάχιστον εικοσιτετράωρο γίνεται πάλι διαχυτός και έντονος.

Ακόμα παρατηρείται υψηλός πυρετός, ταχυσφυγμία, ευαισθησία των κοιλιακών τοιχωμάτων και λευκοκυττάρωση.

Το συχνότερο νεόπλασμα είναι το καρκινοειδές.

Οφείλεται σε βλάβη οποιουδήποτε οργάνου ή συστήματος που συμβάλλει στην καλή λειτουργία της αφόδευσης.

Η θεραπεία αφορά διάφορες ασκήσεις, τον προγραμματισμό των κενώσεων, την αποφυγή λήψης καθαρκτικών, την υγιεινοδιαιτητική αγωγή καθώς επίσης και τη χειρουργική μέθοδο.

Χαρακτηρίζεται από πλήρωση του ορθού με άφθονα και σκληρά κόπρανα που συγκεντρώθηκαν από πολλές ημέρες ή εβδομάδες, τα οποία ο ασθενής αδυνατεί να αποβάλλει.

Κατά την κοπρόσταση εμφανίζονται συμπτώματα ψευδοδιαρροϊκών κενώσεων, εκκρίσεις με βλέννα και ακράτεια, ενώ η θεραπεία αφορά την αφαίρεση των κοπράνων από το δακτύλιο με τη βοήθεια επανειλημμένων υποκλυσμών και τη ρύθμιση των κενώσεων του ασθενούς με καθαρκτικά.